Analiza i interpretacja danych dokonana po przeprowadzeniu badań naukowych na wybranej grupie, ich odniesienie do treści zawartych w części teoretycznej i wyprowadzenie wniosków ogólnych, wykazały, że cel niniejszej pracy został osiągnięty, udzielając tym samym odpowiedzi na problemy badawcze oraz potwierdzając założone hipotezy.
Przeprowadzone badania wykazały, że terapia przez muzykę i przez taniec odgrywają ogromną rolę w pracy z dziećmi przez wielostronność oddziaływania, co znajduje odzwierciedlenie w ich rozwoju, wychowaniu i edukacji. Pod wpływem zajęć ujawnił się indywidualizm dzieci, ich jednostkowe cechy osobowości, temperament, w sposób naturalny i nieskrępowany mogły wyrażać siebie, a także nawiązywać relacje współdziałania grupowego, przez co nabywały kompetencje społeczne, niezbędne w dorosłym życiu. Muzyka i taniec mobilizowały wszystkie sfery dziecka, wyzwalając w nim ekspresję, twórczość, kreatywność, aktywizując procesy umysłowe, motorykę, wyzwalając emocje.
Te wszystkie czynniki, więc rozwojowy, edukacyjny i wychowawczy prowadzą do kształtowania się systemu wartości, postaw życiowych dziecka, a przede wszystkim do nabywania tożsamości cielesnej i samoakceptacji. Jest to niezwykle ważne, ponieważ, jeśli człowiek zna swoje możliwości, dominujące cechy, łatwiej jest mu funkcjonować wśród innych przy wyrażaniu postawy otwartości, komunikatywności oraz jednoczesnym poszanowaniu siebie i innych. Muzyka i taniec stanowią drogę do poznania siebie, swoich mocnych i słabych stron, a to z kolei jest pierwszym krokiem w kierunku świadomego i dojrzałego życia.
W związku z tym, dokonując uogólnienia, można stwierdzić, że muzyka i taniec, jako dwa szczególne rodzaje sztuki o właściwościach leczniczych, są skutecznymi metodami oddziaływania terapeutycznego na organizm człowieka we wszystkich płaszczyznach. Ćwiczenia muzyczno – ruchowe wywołują określone reakcje w sferze fizjologicznej (w funkcjonowaniu wegetatywnego układu nerwowego), motorycznej (postawa i sylwetka ciała, koordynacja ruchów), psychicznej (kreatywność, pamięć, koncentracja uwagi, rozumienie pojęć), emocjonalnej (uzewnętrznianie uczuć, ich wyrażanie, nazywanie, relaksacja, niwelowanie napięć, rozładowanie negatywnych przeżyć).
Muzykoterapia i choreoterapia swoim postępowaniem obejmują całego człowieka, co jest zgodne z ich holistycznymi założeniami, odwołującymi się do wszystkich poziomów bycia jednostki, więc wzajemnego oddziaływania psychiki na ciało i odwrotnie. Znajduje to wyraz w ich skuteczności działania na tzw. „ludzi zdrowych”, często nieświadomych istnienia głęboko ukrytych zagrożeń, jak również osób niepełnosprawnych, potrzebujących szczególnego wsparcia terapeutycznego, pozwalającego na jednoczesne wyrównywanie możliwie wszystkich deficytów. Muzyka i taniec, jako jedne z niewielu, posiadają zdolność równoczesnego kompensowania dysfunkcji poprzez wielozmysłową stymulację.
Metodą, jaką posłużono się w celu uzyskania odpowiedzi na pytania badawcze, była obserwacja oraz sondaż diagnostyczny (technika wywiadu). Literatura metodologiczna, wskazuje na pewne trudności, jakie mogą się pojawić przy ich stosowaniu. Przede wszystkim duża ilość danych szczegółowych do przeanalizowania, dokonanie przedwczesnej interpretacji, powierzchowność stwierdzeń. Dlatego ta część pracy wymagała dużej ilości zaangażowania, skupienia, żeby móc wyprowadzić wnioski obiektywne i zgodne z rzeczywistością. Należy jednak pamiętać, że odnoszą się one do jednej grupy, dlatego, jeśli pojawiłaby się potrzeba bardziej ogólnych stwierdzeń, należałoby się zajęć badaniami o większej różnorodności i zasięgu.
Zastosowanie muzykoterapii i choreoterapii w pracy z dziećmi, ich oddziaływanie na rozwój, psychikę, kształtowanie się zachowań społecznych, pozytywnego wpływu na organizm, dowodzi, iż są one metodami potrzebnymi nie tylko w zakresie lecznictwa i terapii, ale w działaniach o charakterze profilaktycznym. Stąd zasadna wydaje się propozycja wprowadzenia tego typu zajęć do sytemu szkolnej edukacji dziecka, w szczególności na etapie wieku przedszkolnego i wczesnoszkolnej. Być może zajęcia arteterapeutyczne pomogłyby wielu dzieciom w radzeniu sobie z problemami, które najczęściej są trudno zauważalne. Można to uznać za postulat, jaki wyłonił się na podstawie przeprowadzonych badań oraz zgromadzonej wiedzy teoretycznej.
Niniejsze opracowanie nie wyczerpuje treści i możliwości badawczych ukazujących szerokie stosowanie muzykoterapii i choreoterapii. Może ono stanowić punkt wyjścia dla dalszych analiz, w których przeprowadzone badania naukowe będą odnosić się przykładowo do innej grupy wiekowej odbiorców, osób z konkretnymi dysfunkcjami. Jednakże warto zaznaczyć, iż praca ta zawiera treści wskazujące niejako na syntezę muzykoterapii i choreoterapii, dowodząc, iż są one metodami komplementarnymi, wzajemnie uzupełniającymi się, co z kolei może okazać się przydatne dla kolejnych opracowań związanych z tą tematyką.
Projekty na prace z Dydaktyki 